Geachte Volksvertegenwoordiger,
Binnenkort wordt in het Vlaams parlement gestemd over het decreet betreffende de professionele rijopleiding.
Ondanks de goede bedoelingen (kwaliteitsverhoging en fraudebestrijding), zou het aannemen van dit decreet een slechte zaak zijn voor de rijschoolsector, voor kandidaat-bestuurders en voor de verkeersveiligheid. Zeker in landelijke gemeenten zal dit decreet zorgen voor een verschralend aanbod aan professionele rijlessen.
Het decreet wordt absoluut niet gedragen door de sector. Zelfstandige instructeurs, kleine rijscholen en ook Federdrive zijn tegen. Enkel de allergrootste (en allerduurste?) rijschool (VAB) vindt dit decreet OK. Het decreet lijkt dan ook op hun lijf geschreven.
MOW organiseert overleg voor de galerij, maar doet achteraf weer iets anders. Na een petitie van zelfstandige instructeurs en kleine rijscholen, werd (opnieuw) overleg beloofd i.v.m. de uitvoeringsbesluiten. De communicatie van MOW laat uitschijnen dat het overleg met “inspraak à la Russe” zal worden. Een delegatie van kleine rijscholen wordt botweg (waar hebben we dat nog gehoord?) geweigerd.
Ook de mobiliteitsraad MORA heeft al ernstige kritiek geuit op dit voorstel (o.a. dat het vooropgestelde level playing field niet behaald werd). Dat advies is echter door de opstellers verticaal geklasseerd.
De Raad van State heeft zich in haar advies voorlopig enkel over de bevoegdheidskwesties gebogen. Op basis van eerdere arresten en adviezen (2014, 2019) is de kans echter groot dat dit decreet niet zal standhouden bij een procedure voor de Raad van State. Wetgeving maken waarvan je vooraf kan verwachten dat je zal teruggefloten worden, is geen toonbeeld van goed bestuur.
We sommen even een aantal belangrijke problemen i.v.m. dit decreet op:
- Overmatige administratieve en financiële drempels voor instructeurs en rijscholen zullen zorgen voor een verdere monopolisering van de markt en dus een verschralend aanbod.
- Ter compensatie van de extra administratie en kosten, en door de verminderde concurrentie, zullen rijlessen ongetwijfeld duurder worden.
- Grotere rijscholen zullen zich focussen op de steden, en het platteland verwaarlozen. Nu al hebben ze spookkantoren van waaruit ze leerlingen naar de hoofdzetel in de naburige stad sturen voor de rijles.
- Het onduidelijke verschil tussen “dwingende” en “niet-dwingende” rijlessen wordt niet weggewerkt, maar in tegendeel verankerd in dit decreet. Dit is vragen om problemen. De ene les bij een rijschool is dus meer waard dan een andere les bij dezelfde rijschool. Geen burger die dit zal snappen.
- Zelfstandige instructeurs krijgen quasi dezelfde normen opgelegd als rijschoolinstructeurs. Op zich is dit te verdedigen, op voorwaarde dat de kwaliteit van de lessen dan ook erkend wordt door de overheid. Quod non. Dit is een schending van het gelijkheidsbeginsel.
- Instructeur worden wordt moeilijk en duur (meerdere examens die tot 1000 euro per keer kunnen kosten). In een tijd waarin rijinstructeur een knelpuntberoep is en met een grote vergrijzing van de sector, zal dit zorgen voor een groot tekort aan professionele rijopleiding.
- Intussen worden Nederlandse instructeurs hier met open armen ontvangen. Op dit moment is bijna 2/3 van de startende rijscholen in Vlaanderen een regularisatie vanuit Nederland. Dit zal door het decreet versterkt worden. Zij moeten aan minder voorwaarden voldoen, en zien in Vlaanderen gemakkelijk commercieel gewin. Alweer: geen goede zaak voor de kwaliteit van de rijopleiding.
- Er is geen garantie op objectieve beoordeling van instructeurs. Kandidaat-instructeurs worden beoordeeld door rijschooldirecteurs van wie ze concurrent worden wanneer ze hun toelating krijgen. Ook de controle wordt uitbesteed. Wellicht zullen organisaties als Edulogia (spin-off van Federdrive) hier op intekenen. Objectiviteit bij de beoordeling is op deze manier ver weg. Deontologisch een verwerpelijke regeling.
Beste Volksvertegenwoordiger,
Deze lijst is niet volledig. Maar mag het duidelijk zijn dat dit decreet geen goede zaak is voor het aanbod van professionele rijlessen, en al zeker niet op het platteland. Het zal zorgen voor duurdere rijlessen, een nog groter tekort aan instructeurs, en een nog grotere instroom aan Nederlanders. Het level playing field is niet behaald. De sector wordt beladen met allerlei retributies en administratieve rompslomp. Dit zal echter de fraude niet tegenhouden (fraudeurs houden zich per definitie niet aan de regels). Het laaghangend fruit bij fraudebestrijding laat men hangen (controle op begeleiders op de baan, afschaffen van de attesten 20u).
Duurdere en schaarse professionele rijlessen zullen ervoor zorgen dat minder jongeren toegang krijgen tot professioneel rijonderricht. Het is ons een raadsel hoe dat de verkeersveiligheid ten goede kan komen.
We hopen dan ook u dit decreet niet op automatische piloot zal goedkeuren, maar dat u zich voor de spiegel afvraagt of dit decreet en de gevolgen ervan met overtuiging kunnen verdedigen. We hopen dat we ook zonder de inzet van onze tractoren kunnen duidelijk maken dat dit decreet echt beter moet.
Mogen we jullie daarom vragen dit decreet grondig te bestuderen en weloverwogen een beslissing te nemen waarvan u bereid bent ze te verdedigen?
Alvast bedankt!
Thomas van Hoof
Voorzitter Bezer
Beroepsvereniging van zelfstandige rijinstructeurs